Skręcenie stawu skokowego

Staw skokowy jest złożony ze stawu skokowego górnego oraz dolnego. Staw górny łączy kość piszczelową i strzałkową z kością skokową. Staw dolny znajduję się pomiędzy kośćmi skokową i piętową. Struktury kostne połączone są siecią więzadeł występujących w tej okolicy oraz spełniających funkcję stabilizującą dla stawów.

Skręcenie stawu skokowego to bardzo powszechny uraz. Zapewne wielu z nas miało w przeszłości lekkie lub bardziej poważne kłopoty ze strony tkanek miękkich otaczających staw skokowy. Dochodzi do niego w trakcie uprawiania aktywności sportowych, najczęściej w mechanizmie zgięcia podeszwowego i odwrócenia stopy. Jest to tzw. mechanizm inwersyjny. Jeżeli uszkodzenie odbywa się, gdy stopa znajduje się w ewersji mówimy o mechanizmie ewersyjnym. Często dotyka on osób biegających po różnych powierzchniach, zawodników grających w różnorodne gry zespołowe czy tancerzy.

Objawy, które możemy zauważyć bezpośrednio po skręceniu a które powinny nas zaniepokoić to przede wszystkim:

• obrzęk, związane z nim zniekształcenie obrysów stawu oraz ucieplenie powierzchni skóry ponad miejscem urazu,
• zasinienie skóry w obszarze stawu skokowego i poniżej,
• ostry ból nasilający się podczas ruchu,
• miejscowa tkliwość,
• brak stabilności w stawie,
• ograniczenie ruchomości oraz związane z tym problemy z poruszaniem się (zaburzenia funkcji chodu).

Skręcenie możemy podzielić na trzy podstawowe grupy: pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia.

Skręcenie pierwszego stopnia to takie, w którym dochodzi do niewielkiego nadciągnięcia lub naderwania więzadeł. Ból i obrzęk są nieznaczne a ograniczenie ruchu w stawie również nie jest pełne.

Skręcenie drugiego stopnia charakteryzuje się częściowym uszkodzeniem włókiem więzadeł. Obrzęk i zasinienie są tutaj wyraźnie widoczne. Staw ma ograniczony ruch a dodatkowym objawem jest jego niestabilność.

Skręcenie trzeciego stopnia to poważny uraz w trakcie, którego dochodzi do całkowitego przerwania ciągłości więzadeł. Niestabilność jest wyraźnie wyczuwalna w badaniu a ból i obrzęk są znacznie nasilone.

Zawsze należy pamiętać, że uszkodzenie stawu skokowego powinno zostać objęte diagnostyką medyczną. Należy wykluczyć ewentualne złamania awulsyjne (takie, w których dochodzi do zerwania więzadła wraz z oderwaniem fragmentu tkanki kostnej, do której jest ono przytwierdzone). Dodatkowo wykluczamy inne poważne patologie i wtedy możliwe staję się ustalenie przez lekarza ortopedę dalszego postępowania medycznego. Najczęściej łączy się ono niestety z czasowym unieruchomieniem. W zależności od obrazu uszkodzenia, który powstaje po dokładnej diagnostyce medycznej (USG, MRI, RTG), określa się czas trwania unieruchomienia oraz rodzaj zastosowanego opatrunku. Mamy tutaj kilka możliwości, a ich wybór uzależniony jest od stopnia uszkodzenia tkanek:

• orteza typu Walker ,
• ortezy z bocznymi stalkami, fiszbinami,
• ortezy kompresyjne.

Unieruchomienie powinno obejmować okres od 10-14 dni jednak musimy pamiętać, że zawsze najważniejszy jest stan tkanek poddanych traumie.

Możemy zadziałać stymulująco na proces regeneracji i przyspieszyć gojenie uszkodzenia przez zastosowanie protokołu PRICE, gdzie:

P – Protection – to ochrona uszkodzonego stawu (w zależności od stopnia uszkodzenia – orteza, bandaż elastyczny, kinezjologytaping).
R – Rest – odpoczynek. Regeneracja wymaga czasu i sprzyjających warunków a w głównej mierze jednego – nie przeszkadzania w naturalnych procesach regeneracyjnych.
I – Ice – lód, chłodzenie. Urazy charakteryzują się występowanie stanu zapalnego oraz związanego z tym szeregu objawów (opuchlizna, krwiak, ból, ocieplenie). Chłodzenie miejsca, które uległo uszkodzeniu działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i wpływa na zmniejszenie obrzęku.
C – Compression – ucisk. Pomaga on ograniczyć obrzęk.
E – Elevation – uniesienie. Utrzymywanie uszkodzonego stawu powyżej poziomu serca wpływa na zmniejszenie opuchlizny.

Wykonanie protokołu PRICE jest łatwe do przeprowadzenia w warunkach domowych i przyspiesza proces powrotu do pełnej sprawności.

Pamiętać musimy, iż każde uszkodzenie mechaniczne, a co się z tym wiąże, unieruchomienie wpływa na zmniejszenie siły mięśniowej, ograniczenie ruchomości stawu, który uległ uszkodzeniu oraz pogorszenie propriorecepcji (czucia głębokiego). Aby proces powrotu do pełnej sprawności przebiegł sprawnie a uraz nie powtarzał się w przyszłości, wdrażamy możliwie szybko postępowanie fizjoterapeutyczne oraz trening medyczny. Planowanie fizjoterapii powinno uwzględnić:

• rodzaj uszkodzenia oraz mechanizm, w którym do niego doszło,
• dotychczasowy przebieg leczenia,
• istotny jest również rodzaj aktywności uprawianej przez pacjenta.

Zastosowanie znajdują tutaj techniki terapii manualnej. Ułatwiają one odzyskanie pełnego zakresu ruchu. Dodatkowo wprowadzamy ćwiczenia izometryczne umożliwiające kontrolowanie ruchu w stawie i napięcie mięsni bez obciążenia. Stopniowo wprowadza się obciążenie, ćwiczenia ekscentryczne i koncentryczne dostosowane do możliwości pacjenta w zakresie bezbolesnym lub z niewielkim natężeniem bólu (możemy zastosować pełen wachlarz akcesoriów takich jak taśmy elastyczne, ciężarki, piłki, poduszki sensomotoryczne). Kolejnym etapem usprawniania jest zwiększenie obciążenia oraz nauka ćwiczeń propriorecepcji w celu odzyskania pełnej kontroli nerwowo-mięśniowej. Staramy się zakończyć postępowanie fizjoterapeutyczne w aktywnościach wykonywanych przez pacjenta, na co dzień oraz stosujemy trening medyczny.

Skręcenia stawu skokowego są powszechnymi uszkodzeniami aparatu ruchu, szczególnie u osób aktywnych. Właściwe postępowanie medyczne zaraz po uszkodzeniu oraz fizjoterapeutyczne umożliwia pełny powrót sprawności oraz wprowadza elementy zapobiegające ponownym uszkodzeniom tej okolicy.

---

Żadna z informacji przedstawionych w tym serwisie nie stanowi diagnozy ani zalecenia lekarskiego. We wszystkich sprawach zdrowotnych należy skonsultować się z lekarzem.