W jaki sposób aktywność sportowa wpływa na organizm

Matka natura stworzyła nas jednak do ruchu, to ruch zapewnia dobrostan naszego organizmu pod wieloma względami. Aktywność fizyczna powoli staje się znowu „modna” i odkrywamy ją na nowo.

Jaka jest definicja aktywności fizycznej?

Aktywnością fizyczną nazywamy spontaniczną aktywność ruchową uprawianą w czasie wolnym od pracy w formie dowolnie wybranej przez uczestnika oraz bez konkretnego obciążenia. Stanowi ona element dobrego samopoczucia zarówno tego fizycznego jak i psychicznego, emocjonalnego. Pamiętać zawsze należy, że to ruch zapobiega wielu chorobom i pomaga leczyć zarówno schorzenia już istniejące jak i choroby cywilizacyjne, które są zmorą wszystkich.

Jakie warunki musi spełniać aktywność fizyczna, aby niosła ona za sobą pozytywne aspekty?

Głównym elementem, który ma tutaj znaczenie jest systematyczność oraz odpowiednie obciążenie (intensywność wysiłku fizycznego).

Aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na układ krążenia, oddechowy, układ immunologiczny (odpornościowy), hormonalny, układ ruchowy (szeroko pojęty) oraz układ kostny. Nie należy zapominać oczywiście o jego zbawiennym wpływie na lepsze samopoczucie psychiczne.

Układ krążeniowo – naczyniowy dzięki systematycznie wykonywanemu wysiłkowi fizycznemu poprawia swoje parametry takie jak:

• normalizacja profilu lipidowego,
• obniżenie ciśnienia krwi (lub jego podwyższenie w przypadku osób z hipotensją),
• poprawia tolerancję glukozy, co ma pośredni wpływ na zmniejszenie otyłości.

Udowodniono, że przyspieszenie przemiany materii utrzymuje się nawet do 8 godzin po aktywności sportowej).

Wszystkie wyżej wymienione mechanizmy mają wpływ na zmniejszenie ryzyka incydentu krążeniowo-naczyniowego (zmniejszenie ryzyka zawału mięśnia sercowo-naczyniowego).

Zwiększony ogólny przepływ krwi prowadzi do:

• dostarczania odpowiedniej ilości krwi do tkanek oraz wzrost ich metabolizmu,
• zaopatrywanie tkanek w tlen i substancje odżywcze oraz eliminacja zbędnych produktów przemian w obrębie komórek,
• transport: materiałów budulcowych i energetycznych (do mózgu i mięśni) oraz hormonów i innych związków,
• utrzymanie na właściwym poziomie termoregulacji (np. zapobieganie przegrzaniu organizmu w trakcie intensywnej aktywności sportowej).

Aktywność fizyczna ma wpływ na poziomy hormonów

Zmniejszenie zawartości tkanki tłuszczowej wynikające z regularnego treningu, prowadzi do uwrażliwienia tkanek na działanie insuliny, co jak pokazały badania naukowe, poprawia płodność u kobiet (pamiętajmy jednak o tym, że mordercze treningi siłowe u kobiet nie są pożądane, jeżeli celem jest regulacja poziomu hormonów). Podobnie wygląda to u mężczyzn. Regularna aktywność poprawia płodność (pośrednio i bezpośrednio), jednak nadmierne treningi siłowe wpływają negatywnie, na jakość komórek rozrodczych.

Układ ruchowy człowieka zbudowany jest, w duży uproszczeniu oczywiście, z kości (tworzących stawy) oraz mięśni. Na prawidłowe funkcjonowanie obydwu tych składowych ma wpływ wiele czynników. Prawidłowe odżywianie (należy dostarczyć organizmowi niezbędnych elementów do działania), odpowiedni poziom witamin i mikroelementów oraz aktywność fizyczny to te podstawowe i niezbędne. Systematyczny ruch poprawia siłę mięśniową oraz ich wytrzymałość. Aktywność mięsni posturalnych wpływa na stabilność, poprawia propriorecepcję koordynację, zapobiega urazom i upadkom, ale również działa na układ kostny. Utkanie kostne, czyli rozkład beleczek we wnętrzu kości, uzależniony jest od obciążenia wywieranego na kości.

Ruch nie tylko poprawia architekturę wewnętrzną, ale i ma wpływ na wzrost masy kostnej (zapobieganie osteoporozie, złamaniom), poprawia ukrwienie zarówno w obrębie samej tkanki, jak i w więzadłach i mięśniach. Zwiększa się również ilość wytwarzanego kolagenu, poprawiając ich wydajność i zmniejszając ryzyko urazów. Dochodzi do wzrostu masy mięśniowej oraz poprawy działania pompy mięśniowej, co w znacznym stopniu usprawnia krążenie obwodowe oraz działanie układu limfatycznego i zapobiega zastojom chłonki.

Jaki jest wpływ regularnej aktywności na układ nerwowy?

Otóż udowodniono, że umiarkowany wysiłek fizyczny prowadzi do spowolnienia procesu starzenia układu nerwowego, zwiększa możliwości poznawcze, spowalnia procesy neurodegeneracyjne a stymuluje neurogenezę (tworzenie nowych komórek nerwowych). Powtarzanie tych samych ruchów poprawia koordynację nerwowo-mięsniową, oraz pamięć ruchową prowadząc do poprawy techniki.

Należy pamiętać również o tym, że ruch zwiększa wydzielanie serotoniny, naszego hormonu szczęścia. Podobnie lepsze ukrwienie mózgu będące efektem ruchu poprawia koncentrację uwagi oraz procesy intelektualne. Można powiedzieć, że mózg lubi ruch.

Nie należy zapominać o układzie oddechowym. Regularna aktywność prowadzi do zwiększenia parametrów takich jak: wentylacja płuc, pojemność życiowa płuc. Wraz z treningiem zapotrzebowanie naszego organizmu na tlen rośnie.

Aby aktywność miała pozytywny wpływ na nasz organizm musi zostać spełnione kilka warunków. Ważna jest odpowiednia intensywność. Oceniana jest ona na podstawie tętna. Określenie tętna maksymalnego możliwe jest dzięki bardzo prostemu obliczeniu:

TĘTNO MAX = 220 – WIEK W LATACH.

Jest to najprostszy możliwy wzór (są również inne bardziej rozbudowane, ale dla naszych potrzeb ten jest wystarczający). Jeżeli celem naszej aktywności jest poprawienie wydolności i utrzymanie dobrej formy, to powinniśmy osiągnąć pułap około 70-80% tętna maksymalnego. Badanie w trakcie ruchu możliwe jest poprzez zastosowanie np. opaski na nadgarstku, która na bieżąco ocenia ten parametr. Pamiętajmy jednak, że to nasz organizm poinformuje nas o zbyt dużej intensywności poprzez złe samopoczucie (problem ze złapaniem oddechu, mroczki przed oczami). Dlatego też intensywność należy zwiększać stopniowo.

Jak często ćwiczyć, aby zauważyć pozytywne skutki?

Eksperci podają, że powinno to być 3 razy w tygodniu po minimum 30 minut aktywności. Jednak jest to uzależnione od intensywności w trakcie ćwiczeń. Jeżeli jest ona niewielka, wtedy należy wydłużyć czas jej trwania. Najważniejsza jest jednak systematyczność.

Bardzo ważnym elementem jest zaszczepienie potrzeby ruchu u młodych ludzi. W zasadzie już od dziecka można kształtować przyzwyczajenia i nawyki w taki sposób, aby czas wolny był kojarzony nie tylko z błogim leżakowaniem, ale również z ruchem. Czynny wypoczynek prowadzi do zaszczepienia w młodym pokoleniu potrzeby obcowania z naturą, pierwiastka rywalizacji sportowej czy sposobu na wyładowanie negatywnych emocji. Można przy tym czerpać z tego ogromną przyjemność i radość a jednocześnie aktywności mogą stać się sposobem na spędzanie czasu w grupie rówieśniczej w gronie przyjaciół lub rodzinnie.

---

Żadna z informacji przedstawionych w tym serwisie nie stanowi diagnozy ani zalecenia lekarskiego. We wszystkich sprawach zdrowotnych należy skonsultować się z lekarzem.